नवरात्रि पर्वको सातौं दिन, जसलाई सप्तमी भनिन्छ, देवी दुर्गाको सातौं रूप **काला रात्रि (Kalaratri)**को आराधना गरिन्छ। काला रात्रि देवीलाई दुर्गाको सबैभन्दा भयंकर र शक्तिशाली रूप मानिन्छ। उनको पूजा गरेर भक्तजनले भय, अन्धकार र नकारात्मक शक्तिहरूको नाशको लागि प्रार्थना गर्छन्। काला रात्रिको स्वरूप काला रात्रि देवीको रूप अत्यन्त शक्तिशाली र भयानक देखिन्छ। उनको शरीर पूर्ण रूपमा […]
Continue Reading
परिचय सूर्य संक्रमण, जसलाई नेपाली समाजमा संक्रान्ति भनिन्छ, संस्कृत शब्द संक्रमण बाट आएको हो। यसको अर्थ सूर्यले एक राशिबाट अर्को राशिमा प्रवेश गर्नु हो। नेपालमा प्रत्येक महिनाको संक्रान्ति विशेष महत्त्व बोकेको हुन्छ। यो केवल धार्मिक दृष्टिले मात्र नभई ज्योतिषीय, स्वास्थ्य, कृषि र सामाजिक जीवनसँग पनि गहिरो सम्बन्धित छ। संक्रान्ति पर्वलाई नेपालमा परिवार र समुदायसँग जोडेर […]
Continue Reading
परिचय अन्तर्राष्ट्रिय पर्यावरण दिवस हरेक वर्ष जुन ५ मा विश्वव्यापी रूपमा मनाइन्छ। यो दिवस सन् १९७२ मा संयुक्त राष्ट्रसंघको स्टकहोम सम्मेलन पछि औपचारिक रूपमा स्थापना गरिएको हो। यसको मुख्य उद्देश्य वातावरण संरक्षणमा विश्वव्यापी सचेतना जगाउनु, प्रकृति–मैत्री जीवनशैलीको प्रचार–प्रसार गर्नु, र सरकार, संस्था तथा समुदायबीच सहकार्यलाई प्रोत्साहित गर्नु हो। नेपालमा अन्तर्राष्ट्रिय पर्यावरण दिवस केवल प्रतीकात्मक पर्व […]
Continue Reading
परिचयवराह जयन्ती हिन्दू धर्ममा मनाइने एक प्रमुख पर्व हो, जसले भगवान विष्णुको वराह अवतारलाई सम्झन्छ। यस पर्वमा धार्मिक श्रद्धा, पूजा विधि, कथा वाचन, व्रत र स्थानीय परम्परागत अभ्यासहरूको समावेश हुन्छ। हिन्दू धर्मशास्त्र अनुसार, वराह अवतारले पृथ्वीलाई समुद्रबाट उद्धार गर्नुका साथै धर्म, न्याय र सृष्टिको संरक्षण गर्नुभएको थियो। यस पर्वले भक्तहरूलाई भक्ति, धार्मिक अनुशासन र सामाजिक […]
Continue Reading
परिचय अन्तर्राष्ट्रिय महिला दिवस हरेक वर्ष मार्च ८ मा विश्वव्यापी रूपमा मनाइन्छ। यस दिनको मुख्य उद्देश्य महिलाको सामाजिक, आर्थिक, राजनीतिक र सांस्कृतिक उपलब्धिहरूको सम्मान गर्नु हो। यस दिन लिङ्ग समानताको महत्व, महिला अधिकार, शिक्षा, स्वास्थ्य, रोजगार, नेतृत्व र सशक्तिकरणका विषयमा सचेतना जगाउने अवसर मानिन्छ। नेपालमा महिला दिवस केवल समारोह मात्र होइन। यो शिक्षा, स्वास्थ्य, स्वरोजगार, […]
Continue Reading
परिचय बुद्ध जयन्ती हरेक वर्ष वैशाख शुक्ल पूर्णिमाको दिन नेपाल र अन्य बुद्ध धर्म मान्ने देशहरूमा मनाइन्छ। यस दिनमा गौतम बुद्धको जन्म, ज्ञान प्राप्ति र निर्वाण प्राप्ति सम्झाइन्छ। नेपालमा विशेषगरी लुम्बिनी, कपिलवस्तु र बौद्ध स्थलहरूमा विशेष कार्यक्रमहरू आयोजना गरिन्छ। बुद्ध जयन्ती केवल धार्मिक पर्व होइन; यसले समाजमा शान्ति, करुणा, सहिष्णुता र नैतिक मूल्यहरू बढाउने उद्देश्य […]
Continue Reading
परिचयमोतीराम भट्ट नेपाली साहित्य इतिहासमा एउटा अविस्मरणीय नाम हुन्। उनी कवि मात्र होइनन्, साहित्यिक अभियन्ता, सम्पादक, समाजसेवी र प्रबुद्ध चिन्तकको रूपमा चिनिन्छन्। मोतीरामले नेपाली साहित्यमा नयाँ चेतना जगाउने मात्र होइन, कवि भानुभक्त आचार्यलाई राष्ट्रिय कविको रूपमा स्थापित गर्ने ऐतिहासिक कार्य गरे। हरेक वर्ष भाद्र 29 गते मनाइने मोतीराम जयन्ती उनको जीवन र योगदानप्रति कृतज्ञता व्यक्त […]
Continue Reading
परिचयहिन्दू परम्परामा जीवनका तीन महत्वपूर्ण पक्ष मानिन्छन्: स्वास्थ्य, समृद्धि र मानसिक शान्ति। शारीरिक, मानसिक र आध्यात्मिक सन्तुलन प्राप्त गर्न विभिन्न अनुष्ठान र पूजा विधिको अभ्यास गरिन्छ। शास्त्र अनुसार, सही समय, नक्षत्र, तिथि र विधि अनुसार गरिएका अनुष्ठानले व्यक्तिको जीवनमा सकारात्मक ऊर्जा, रोग प्रतिरोधक क्षमता, आर्थिक स्थिरता र मानसिक सन्तुलन ल्याउँछ। अनुष्ठान केवल धार्मिक अभ्यास मात्र […]
Continue Reading
परिचयगौरा पर्व नेपालका मुख्यतः पश्चिमी र मध्य-पश्चिमी क्षेत्रहरूमा मनाइने एक प्रमुख हिन्दू पर्व हो। यो पर्व देवी गौरा (पार्वती) लाई समर्पित छ र वैवाहिक भक्ति, धार्मिक श्रद्धा, सामाजिक एकता र सांस्कृतिक संरक्षणको प्रतीक हो। पर्वको अवधिभर महिलाहरू र पुरुषहरू दुवै विशेष अनुष्ठान, व्रत, पूजा, गीत र नृत्यमा सहभागी हुन्छन्। गौरा पर्वले न केवल धर्म र […]
Continue Reading
गोरखनाथ जन्मजयन्ती नेपालमा मनाइने एक विशेष धार्मिक र सांस्कृतिक पर्व हो। नाथ सम्प्रदायका महान् योगी तथा आध्यात्मिक गुरु गोरखनाथको जन्मस्मृतिमा प्रत्येक वर्ष यो पर्व मनाइन्छ। उहाँलाई केवल योग र तपस्याका आदर्श गुरुका रूपमा मात्र नभई जीवनलाई आध्यात्मिक ज्ञानद्वारा शुद्ध गर्ने मार्गदर्शक मानिन्छ। ऐतिहासिक र धार्मिक पृष्ठभूमि गोरखनाथलाई महायोगी मत्स्येन्द्रनाथका शिष्य मानिन्छ। उहाँले योगमार्ग, ध्यान र […]
Continue Reading