नवरात्रि पर्वको सातौं दिन, जसलाई सप्तमी भनिन्छ, देवी दुर्गाको सातौं रूप **काला रात्रि (Kalaratri)**को आराधना गरिन्छ। काला रात्रि देवीलाई दुर्गाको सबैभन्दा भयंकर र शक्तिशाली रूप मानिन्छ। उनको पूजा गरेर भक्तजनले भय, अन्धकार र नकारात्मक शक्तिहरूको नाशको लागि प्रार्थना गर्छन्।
काला रात्रिको स्वरूप
काला रात्रि देवीको रूप अत्यन्त शक्तिशाली र भयानक देखिन्छ।
उनको शरीर पूर्ण रूपमा कालो हुन्छ।
कपाल खुलेको, आँखाबाट भयङ्कर तेजस्वी अग्निज्वाला निस्किरहेको देखिन्छ।
उनको तीन नेत्र हुन्छन्, जसबाट ब्रह्माण्ड उज्यालो हुन्छ।
हातमा शस्त्र (गदा, खड्ग) हुन्छ भने एक हातले भक्तजनलाई आशीर्वाद दिइरहेको हुन्छ।
उनी गाढा रात्रि जस्तै देखिन्छिन्, जसले अन्धकार हटाएर उज्यालो ल्याउने शक्ति बोकेकी हुन्छिन्।
काला रात्रिको प्रतीकात्मकता
काला रात्रि केवल भयंकर देखिने मात्र नभई भक्तजनलाई सुरक्षाको आश्वासन दिने देवी हुन्।
उनी साहस, आत्मबल र निर्भीकताको प्रतीक हुन्।
उनको पूजा गर्दा शत्रु, राक्षस, भूत–प्रेत र नकारात्मक ऊर्जा नष्ट हुने विश्वास गरिन्छ।
काला रात्रि जीवनका संकट, पीडा र अन्धकारलाई हटाएर शान्ति र प्रकाश ल्याउने शक्ति भएकी देवी हुन्।
सप्तमी दिनको पूजा विधि
सप्तमी दिन काला रात्रिको पूजा विशेष विधिबाट गरिन्छ।
बिहानै स्नान गरेर पवित्र भएर पूजा आरम्भ गर्नुपर्छ।
घरको पूजा कोठामा वा मन्दिरमा कलश स्थापना गरी काला रात्रिको आवाहन गरिन्छ।
रातो वा निलो फूल, धूप–दीप, अक्षता, र गहुँ वा जौको जमरा अर्पण गरिन्छ।
देवीलाई विशेष मन्त्र जप गरी प्रार्थना गरिन्छ।
प्रसादमा सामान्यतया गुड, तिल र फलफूल अर्पण गरिन्छ।
काला रात्रिको मन्त्र
काला रात्रिको पूजा गर्दा प्रचलित मन्त्र:
“ॐ देवी कालरात्र्यै नमः”
यो मन्त्र जप गर्दा भक्तजनमा आत्मबल, साहस र आध्यात्मिक सुरक्षा बढ्ने विश्वास छ।
काला रात्रिको महत्व
सप्तमीमा काला रात्रिको आराधना गर्नेले जीवनका संकट र कठिनाइ हराउँछन्।
भय, रोग र दुश्मनहरूको प्रभाव नष्ट हुन्छ।
जीवनमा सकारात्मक सोच, मानसिक शान्ति र निर्भीकता बढ्छ।
उनीलाई आराधना गर्ने भक्तलाई सफलता, आत्मबल र आध्यात्मिक उन्नति प्राप्त हुन्छ।
सांस्कृतिक अभ्यास
नेपाल र भारतका विभिन्न मठ–मन्दिरमा सप्तमी दिन विशेष पूजा–पाठ हुन्छ। भक्तजनहरूले रात्रिभरि जाग्राम, भजन–कीर्तन र देवी स्तुति गरेर काला रात्रिको महिमा गाउने गर्छन्। ग्रामीण क्षेत्रमा अझै पनि काला रात्रिको पूजा अन्धकार हटाउने र रोग–व्याधि निवारण गर्ने धार्मिक विधिको रूपमा मनाइन्छ।
आफ्नो नवरात्र अझ विशेष बनाउन Mero Nepal App प्रयोग गर्नुहोस्
यस नवरात्रमा काला रात्रि देवीसहित नौ देवीहरूको पूजा विधि, मन्त्र, शुभसाइत र प्रत्येक दिनको महत्व सजिलै मोबाइलमै पाउनुहोस्।
Mero Nepal App का सुविधा:
प्रत्येक दिनको देवीको महिमा बुझ्न सहज मार्गदर्शन।
पूजा सामग्री, मन्त्र र शुभसाइत समयमै जानकारी।
टीका–जमरा वितरण र महत्वपूर्ण दिन स्मरण।
परिवार र साथीहरूसँग पर्व साझा गर्न सजिलो।
📱 आजै Mero Nepal App डाउनलोड गरेर नवरात्रलाई अझ अर्थपूर्ण र सुविधाजनक बनाउनुहोस्।
निष्कर्ष
काला रात्रि देवी दुर्गाको सातौं रूप हुन्, जसले भक्तजनलाई भयमुक्त जीवन, साहस र सुरक्षा प्रदान गर्छिन्। सप्तमी दिन उनको आराधना गरेर जीवनमा अन्धकार र कठिनाइहरू हटाउने विश्वास गरिन्छ। काला रात्रि केवल भयानक रूप मात्र नभई उद्धार, प्रकाश र सकारात्मक ऊर्जा दिने शक्तिको प्रतीक हुन्।
