नेपालमा विवाह संस्कार: परम्परा, रीतिरिवाज र आधुनिक रूपान्तरण

प्रस्तावना नेपालमा विवाह केवल दुई व्यक्तिको सम्बन्ध होइन, यो दुई परिवार र समुदायको सांस्कृतिक र आध्यात्मिक एकता हो। नेपाल बहुसांस्कृतिक राष्ट्र हो, जहाँ हिन्दू, बौद्ध, तामाङ, गुरुङ, नेवार, थारु लगायतका समुदायका आफ्नै विवाह परम्परा छन्। यी विवाहहरूमा धार्मिक, सामाजिक र सांस्कृतिक मान्यताहरूको मिश्रण पाइन्छ। समयसँगै शहरीकरण, आधुनिक जीवनशैली र विश्वव्यापी सांस्कृतिक प्रभावले परम्परागत विवाहमा परिवर्तन […]

Continue Reading

ग्रहस्थितिले नेपाली चाडपर्वमा पर्ने प्रभाव

नेपालको समृद्ध सांस्कृतिक र धार्मिक परम्परा ज्योतिष र खगोलशास्त्रसँग गहिरो सम्बन्धित छ। हाम्रो चाडपर्वहरूको समय, अनुष्ठान, र पर्वको विशेषता केवल परम्परा मात्र होइन; यी सूर्य, चन्द्र र ग्रहहरूको गति र स्थिति अनुसार निर्धारण हुन्छ। यस लेखमा हामी बुझ्नेछौं कि नेपाली चाडपर्वमा ग्रहको प्रभाव कसरी पर्छ, र यसले हाम्रो आध्यात्मिक जीवन, सामाजिक समरसता र सांस्कृतिक निरन्तरतामा […]

Continue Reading

छठ पूजा: अनुष्ठान, सांस्कृतिक महत्व, र उत्सव टिप्स

प्रस्तावना छठ पूजा हिन्दू धर्मको एक अत्यन्त पवित्र पर्व हो, मुख्य रूपमा नेपाल र भारतका बिहार, झारखण्ड, उत्तर प्रदेशमा मनाइन्छ। सूर्यदेव (सूर्य) र छठी मइया समर्पित यो पर्व भक्तिभाव, उपवास, र धार्मिक दान–पूजासँग मनाइन्छ। यो पर्व जीवनदायिनी सूर्यप्रति कृतज्ञता व्यक्त गर्ने, स्वच्छता र अनुशासनको महत्व बुझाउने, र पारिवारिक तथा सामाजिक सम्बन्ध बलियो बनाउने अवसर हो। […]

Continue Reading

नेपालमा संस्कारले सामुदायिक सम्बन्ध कसरी मजबुत बनाउँछ

संस्कार र सामुदायिक सम्बन्ध एकअर्कासँग गहिरो रूपमा जोडिएका छन्। नेपाल जस्तो सांस्कृतिक विविधताले भरिपूर्ण देशमा, पर्व, पूजा र रीतिथितिहरूले मानिसहरूलाई नजिक ल्याउने र सामाजिक एकता बलियो बनाउने काम गर्छन्। यसरी, संस्कार र सामुदायिक सम्बन्धले हाम्रो समाजलाई दृढ आधार प्रदान गर्छ। पर्वले सामाजिक सम्बन्ध मजबुत बनाउँछ नेपालमा दशैं, तिहार, होली, तीज जस्ता पर्वहरू उत्सवको अवसर मात्र […]

Continue Reading

तिहार: लक्ष्मी पूजा, भाइटीका र पर्वका परम्परा

प्रस्तावना तिहार, जसलाई दीपावली वा यमपञ्चक पनि भनिन्छ, नेपालमा पाँच दिनसम्म मनाइने प्रमुख हिन्दू पर्व हो। यस पर्वले परिवार, पशु–पक्षी, देव–देवी र सामाजिक सम्बन्धको सम्मान गर्दछ। उज्यालो, प्रेम, धन–समृद्धि (लक्ष्मी) र दाजुभाइ–दिदीबहिनीको सम्बन्ध (भाइटीका) यस पर्वका मुख्य विषय हुन्। तिहार पर्वको दौरान घर–परिवार सफा राखिन्छ, दीप बालिन्छ, र रंगीचंगी सजावट गरिन्छ। यसले वातावरण उज्यालो मात्र […]

Continue Reading

साना घरको सजावटका विचारहरू पर्वका लागि

प्रस्तावना पर्वहरू घरमा उत्सवको भावना, खुशी र उज्यालोपन ल्याउने उत्कृष्ट अवसर हुन्। सानो घर भए पनि सिर्जनात्मक सजावटले तपाईंको घरलाई रमाइलो र स्वागतयोग्य बनाउन सक्छ। साना घरहरूमा सजावट गर्दा अत्यधिक भीड नगरी, सीमित ठाउँमा पनि उत्सवको वातावरण सिर्जना गर्न सकिन्छ। पूजा विधि, सजावटका टिप्स र सामग्री सूची सजिलै जान्न Mero Nepal App प्रयोग गर्दा तयारी […]

Continue Reading

हिन्दू पर्व र अनुष्ठानमा मुहूर्तको महत्व

प्रस्तावना हिन्दू परम्परामा मुहूर्त भन्नाले विशेष समय वा शुभ घडीलाई जनाउँछ जुन धार्मिक अनुष्ठान, चाडपर्व, विवाह, गृहप्रवेश, व्यापार वा अन्य महत्वपूर्ण कामका लागि निर्धारण गरिन्छ। सही मुहूर्त चयन गर्नु सफलता, समृद्धि र देवी–देवताबाट आशीर्वाद प्राप्त गर्ने माध्यम मानिन्छ। मुहूर्तको चयन ग्रहस्थिति, तिथि (चन्द्रमासको दिन), नक्षत्र (तारा स्थिति), योग र वारको आधारमा गरिन्छ। यसले मानव क्रियाकलापलाई […]

Continue Reading

शिवभूमि नेपालमा व्रत परम्परा: देवअन्न चामल र साउने सोमबारको उपवास – एक सांस्कृतिक विश्लेषण

भाग १: प्रस्तावना – एक सांस्कृतिक जिज्ञासाको सम्मान तपाईंको प्रश्न, “शिवजीलाई मनपर्ने खिर चामलबाटै बनेको हुन्छ…तर त्यही चामललाई बहिष्कार गर्ने कस्तो परम्परा हो यो?” एक साधारण प्रश्न होइन। यो हाम्रो आस्था, परम्परा र पहिचानको गहिराइमा लुकेको एक महत्त्वपूर्ण द्विविधा हो। यो प्रश्नले हाम्रो संस्कृतिप्रतिको अगाध प्रेम र आफ्नो मौलिकतालाई बुझ्ने तीव्र इच्छालाई दर्शाउँछ। यो रिपोर्टले […]

Continue Reading

पास्नी संस्कार : महत्व र परम्परागत अभ्यास

प्रस्तावना पास्नी, जसलाई धान खाने दिन पनि भनिन्छ, नेपाली संस्कृतिको एउटा महत्वपूर्ण परम्परा हो। यस दिन बच्चालाई पहिलो पटक भात खुवाइन्छ, जसले बच्चा ठोस खाना खान तयार भएको जनाउँछ। परिवारको भेला, आशिर्वाद र रमाइलोसँगै यो संस्कार जीवनको नयाँ अध्यायको प्रतीक बनेको छ। ऐतिहासिक र सांस्कृतिक महत्व ठोस खानातर्फ प्रवेश: छोरीलाई ५ महिनामा र छोरा बच्चालाई […]

Continue Reading

एकादशी व्रत: विधि, नियम र आध्यात्मिक महत्व

📱 धार्मिक व्रत, पूजा विधि, मन्त्र र पर्वहरूको सम्पूर्ण जानकारी अब तपाईंको मोबाइलमै!👉 आजै डाउनलोड गर्नुहोस्: Mero Nepal एप एकादशी व्रतको धार्मिक महत्त्व हिन्दू धर्ममा प्रत्येक पक्षको ११औँ दिनलाई एकादशी भनिन्छ। यो दिन भगवान् विष्णुको पूजा गर्ने र उपवास बस्ने विशेष परम्परा छ। पुराणहरूमा उल्लेख भएअनुसार एकादशी व्रत ले पाप नाश, आत्मशुद्धि र मोक्ष प्राप्त […]

Continue Reading