नेपालमा विवाह संस्कार: परम्परा, रीतिरिवाज र आधुनिक रूपान्तरण

प्रस्तावना नेपालमा विवाह केवल दुई व्यक्तिको सम्बन्ध होइन, यो दुई परिवार र समुदायको सांस्कृतिक र आध्यात्मिक एकता हो। नेपाल बहुसांस्कृतिक राष्ट्र हो, जहाँ हिन्दू, बौद्ध, तामाङ, गुरुङ, नेवार, थारु लगायतका समुदायका आफ्नै विवाह परम्परा छन्। यी विवाहहरूमा धार्मिक, सामाजिक र सांस्कृतिक मान्यताहरूको मिश्रण पाइन्छ। समयसँगै शहरीकरण, आधुनिक जीवनशैली र विश्वव्यापी सांस्कृतिक प्रभावले परम्परागत विवाहमा परिवर्तन […]

Continue Reading

तिहारका विशेष मिठाइहरू: परम्परा, रेसिपी र सांस्कृतिक महत्व

प्रस्तावना तिहार, जसलाई दीपावलीको रूपमा पनि चिनिन्छ, नेपालकै सबैभन्दा रङ्गीन र लोकप्रिय चाडहरू मध्ये एक हो। यस पर्वमा मिठाइहरूको विशेष महत्व हुन्छ। मिठाइहरू सम्पन्नता, खुशी र जीवनको मिठासको प्रतीक मानिन्छ। परिवारले परम्परागत परिकार तयार पार्छन्, देवता र आस्थावान परिवारका सदस्यहरूलाई अर्पण गर्छन्, र छिमेक र साथीहरूसँग बाँड्छन्। तिहार मिठाइहरूको सांस्कृतिक महत्व लक्ष्मी पूजा: सेर रोटी, […]

Continue Reading

इन्द्रजात्रा नेपाल: सांस्कृतिक महत्व, उत्सव र परम्परागत अभ्यास

प्रस्तावना इन्द्रजात्रा नेपालमा सबैभन्दा जीवंत र सांस्कृतिक रूपमा महत्वपूर्ण पर्वहरूमध्ये एक हो। यो पर्व काठमाडौं उपत्यका, ललितपुर र भक्तपुरमा रंगीन रथ यात्रा, मुखौटा नाच, कुमारी जात्रा र मन्दिर पूजा मार्फत मनाइन्छ। इन्द्रजात्रा देवता इन्द्रको सम्मानमा मनाइन्छ र वर्षा, कृषि समृद्धि तथा सामाजिक मेलमिलापको लागि विशेष महत्व राख्छ। पूजा विधि, शुभ समय र कार्यक्रम तालिका सजिलै […]

Continue Reading

छठ पूजा: अनुष्ठान, सांस्कृतिक महत्व, र उत्सव टिप्स

प्रस्तावना छठ पूजा हिन्दू धर्मको एक अत्यन्त पवित्र पर्व हो, मुख्य रूपमा नेपाल र भारतका बिहार, झारखण्ड, उत्तर प्रदेशमा मनाइन्छ। सूर्यदेव (सूर्य) र छठी मइया समर्पित यो पर्व भक्तिभाव, उपवास, र धार्मिक दान–पूजासँग मनाइन्छ। यो पर्व जीवनदायिनी सूर्यप्रति कृतज्ञता व्यक्त गर्ने, स्वच्छता र अनुशासनको महत्व बुझाउने, र पारिवारिक तथा सामाजिक सम्बन्ध बलियो बनाउने अवसर हो। […]

Continue Reading

ग्रहस्थितिले नेपाली चाडपर्वमा पर्ने प्रभाव

नेपालको समृद्ध सांस्कृतिक र धार्मिक परम्परा ज्योतिष र खगोलशास्त्रसँग गहिरो सम्बन्धित छ। हाम्रो चाडपर्वहरूको समय, अनुष्ठान, र पर्वको विशेषता केवल परम्परा मात्र होइन; यी सूर्य, चन्द्र र ग्रहहरूको गति र स्थिति अनुसार निर्धारण हुन्छ। यस लेखमा हामी बुझ्नेछौं कि नेपाली चाडपर्वमा ग्रहको प्रभाव कसरी पर्छ, र यसले हाम्रो आध्यात्मिक जीवन, सामाजिक समरसता र सांस्कृतिक निरन्तरतामा […]

Continue Reading

नेपालमा संस्कारले सामुदायिक सम्बन्ध कसरी मजबुत बनाउँछ

संस्कार र सामुदायिक सम्बन्ध एकअर्कासँग गहिरो रूपमा जोडिएका छन्। नेपाल जस्तो सांस्कृतिक विविधताले भरिपूर्ण देशमा, पर्व, पूजा र रीतिथितिहरूले मानिसहरूलाई नजिक ल्याउने र सामाजिक एकता बलियो बनाउने काम गर्छन्। यसरी, संस्कार र सामुदायिक सम्बन्धले हाम्रो समाजलाई दृढ आधार प्रदान गर्छ। पर्वले सामाजिक सम्बन्ध मजबुत बनाउँछ नेपालमा दशैं, तिहार, होली, तीज जस्ता पर्वहरू उत्सवको अवसर मात्र […]

Continue Reading

तिहार: लक्ष्मी पूजा, भाइटीका र पर्वका परम्परा

प्रस्तावना तिहार, जसलाई दीपावली वा यमपञ्चक पनि भनिन्छ, नेपालमा पाँच दिनसम्म मनाइने प्रमुख हिन्दू पर्व हो। यस पर्वले परिवार, पशु–पक्षी, देव–देवी र सामाजिक सम्बन्धको सम्मान गर्दछ। उज्यालो, प्रेम, धन–समृद्धि (लक्ष्मी) र दाजुभाइ–दिदीबहिनीको सम्बन्ध (भाइटीका) यस पर्वका मुख्य विषय हुन्। तिहार पर्वको दौरान घर–परिवार सफा राखिन्छ, दीप बालिन्छ, र रंगीचंगी सजावट गरिन्छ। यसले वातावरण उज्यालो मात्र […]

Continue Reading

साना घरको सजावटका विचारहरू पर्वका लागि

प्रस्तावना पर्वहरू घरमा उत्सवको भावना, खुशी र उज्यालोपन ल्याउने उत्कृष्ट अवसर हुन्। सानो घर भए पनि सिर्जनात्मक सजावटले तपाईंको घरलाई रमाइलो र स्वागतयोग्य बनाउन सक्छ। साना घरहरूमा सजावट गर्दा अत्यधिक भीड नगरी, सीमित ठाउँमा पनि उत्सवको वातावरण सिर्जना गर्न सकिन्छ। पूजा विधि, सजावटका टिप्स र सामग्री सूची सजिलै जान्न Mero Nepal App प्रयोग गर्दा तयारी […]

Continue Reading

दशैंका परम्परागत परिकार र तिनको धार्मिक तथा सांस्कृतिक महत्व

प्रस्तावना दशैं नेपालकै सबैभन्दा ठूलो र सांस्कृतिक रूपमा महत्वपूर्ण पर्व हो। पन्ध्र दिनसम्म चल्ने यस पर्वमा देवी दुर्गाको पूजा, टीका–जमरा, भेटघाट र पारिवारिक भोज हुने परम्परा छ। दशैंको विशेषता यसको भोज र परिकारहरूमा पनि देखिन्छ, जसले धार्मिक, सांस्कृतिक र सामाजिक दृष्टिले गहिरो अर्थ राख्छ। दशैंमा खाइने मुख्य परिकारहरू—खसीको मासु, मटन सेकुवा, चोइला, सुुकुटी, मटन भुटन, […]

Continue Reading

हिन्दू पूजामा फूल, फलफूल र प्रसाद अर्पणको महत्व

प्रस्तावना हिन्दू पूजा एउटा पवित्र धार्मिक अनुष्ठान हो जसमा देवी–देवताहरुलाई सम्मान, आशीर्वाद प्राप्त गर्ने र आध्यात्मिक पुण्य कमाउने उद्देश्य हुन्छ। पूजामा अर्पण गर्ने सामग्रीहरू—विशेष गरी फूल, फलफूल, र प्रसाद—सबैभन्दा महत्वपूर्ण मानिन्छन्। यी अर्पणहरूले केवल धार्मिक मूल्य मात्र होइन, सांस्कृतिक र सामाजिक अर्थ पनि व्यक्त गर्छन्। पूजामा अर्पण गर्नु भनेको सफाई, भक्ति र सांसारिक सम्बन्धको त्याग […]

Continue Reading