नेपालमा विवाह संस्कार: परम्परा, रीतिरिवाज र आधुनिक रूपान्तरण

प्रस्तावना नेपालमा विवाह केवल दुई व्यक्तिको सम्बन्ध होइन, यो दुई परिवार र समुदायको सांस्कृतिक र आध्यात्मिक एकता हो। नेपाल बहुसांस्कृतिक राष्ट्र हो, जहाँ हिन्दू, बौद्ध, तामाङ, गुरुङ, नेवार, थारु लगायतका समुदायका आफ्नै विवाह परम्परा छन्। यी विवाहहरूमा धार्मिक, सामाजिक र सांस्कृतिक मान्यताहरूको मिश्रण पाइन्छ। समयसँगै शहरीकरण, आधुनिक जीवनशैली र विश्वव्यापी सांस्कृतिक प्रभावले परम्परागत विवाहमा परिवर्तन […]

Continue Reading

तिहारका विशेष मिठाइहरू: परम्परा, रेसिपी र सांस्कृतिक महत्व

प्रस्तावना तिहार, जसलाई दीपावलीको रूपमा पनि चिनिन्छ, नेपालकै सबैभन्दा रङ्गीन र लोकप्रिय चाडहरू मध्ये एक हो। यस पर्वमा मिठाइहरूको विशेष महत्व हुन्छ। मिठाइहरू सम्पन्नता, खुशी र जीवनको मिठासको प्रतीक मानिन्छ। परिवारले परम्परागत परिकार तयार पार्छन्, देवता र आस्थावान परिवारका सदस्यहरूलाई अर्पण गर्छन्, र छिमेक र साथीहरूसँग बाँड्छन्। तिहार मिठाइहरूको सांस्कृतिक महत्व लक्ष्मी पूजा: सेर रोटी, […]

Continue Reading

इन्द्रजात्रा नेपाल: सांस्कृतिक महत्व, उत्सव र परम्परागत अभ्यास

प्रस्तावना इन्द्रजात्रा नेपालमा सबैभन्दा जीवंत र सांस्कृतिक रूपमा महत्वपूर्ण पर्वहरूमध्ये एक हो। यो पर्व काठमाडौं उपत्यका, ललितपुर र भक्तपुरमा रंगीन रथ यात्रा, मुखौटा नाच, कुमारी जात्रा र मन्दिर पूजा मार्फत मनाइन्छ। इन्द्रजात्रा देवता इन्द्रको सम्मानमा मनाइन्छ र वर्षा, कृषि समृद्धि तथा सामाजिक मेलमिलापको लागि विशेष महत्व राख्छ। पूजा विधि, शुभ समय र कार्यक्रम तालिका सजिलै […]

Continue Reading

छठ पूजा: अनुष्ठान, सांस्कृतिक महत्व, र उत्सव टिप्स

प्रस्तावना छठ पूजा हिन्दू धर्मको एक अत्यन्त पवित्र पर्व हो, मुख्य रूपमा नेपाल र भारतका बिहार, झारखण्ड, उत्तर प्रदेशमा मनाइन्छ। सूर्यदेव (सूर्य) र छठी मइया समर्पित यो पर्व भक्तिभाव, उपवास, र धार्मिक दान–पूजासँग मनाइन्छ। यो पर्व जीवनदायिनी सूर्यप्रति कृतज्ञता व्यक्त गर्ने, स्वच्छता र अनुशासनको महत्व बुझाउने, र पारिवारिक तथा सामाजिक सम्बन्ध बलियो बनाउने अवसर हो। […]

Continue Reading

ग्रहस्थितिले नेपाली चाडपर्वमा पर्ने प्रभाव

नेपालको समृद्ध सांस्कृतिक र धार्मिक परम्परा ज्योतिष र खगोलशास्त्रसँग गहिरो सम्बन्धित छ। हाम्रो चाडपर्वहरूको समय, अनुष्ठान, र पर्वको विशेषता केवल परम्परा मात्र होइन; यी सूर्य, चन्द्र र ग्रहहरूको गति र स्थिति अनुसार निर्धारण हुन्छ। यस लेखमा हामी बुझ्नेछौं कि नेपाली चाडपर्वमा ग्रहको प्रभाव कसरी पर्छ, र यसले हाम्रो आध्यात्मिक जीवन, सामाजिक समरसता र सांस्कृतिक निरन्तरतामा […]

Continue Reading

नेपालमा संस्कारले सामुदायिक सम्बन्ध कसरी मजबुत बनाउँछ

संस्कार र सामुदायिक सम्बन्ध एकअर्कासँग गहिरो रूपमा जोडिएका छन्। नेपाल जस्तो सांस्कृतिक विविधताले भरिपूर्ण देशमा, पर्व, पूजा र रीतिथितिहरूले मानिसहरूलाई नजिक ल्याउने र सामाजिक एकता बलियो बनाउने काम गर्छन्। यसरी, संस्कार र सामुदायिक सम्बन्धले हाम्रो समाजलाई दृढ आधार प्रदान गर्छ। पर्वले सामाजिक सम्बन्ध मजबुत बनाउँछ नेपालमा दशैं, तिहार, होली, तीज जस्ता पर्वहरू उत्सवको अवसर मात्र […]

Continue Reading

तिहार: लक्ष्मी पूजा, भाइटीका र पर्वका परम्परा

प्रस्तावना तिहार, जसलाई दीपावली वा यमपञ्चक पनि भनिन्छ, नेपालमा पाँच दिनसम्म मनाइने प्रमुख हिन्दू पर्व हो। यस पर्वले परिवार, पशु–पक्षी, देव–देवी र सामाजिक सम्बन्धको सम्मान गर्दछ। उज्यालो, प्रेम, धन–समृद्धि (लक्ष्मी) र दाजुभाइ–दिदीबहिनीको सम्बन्ध (भाइटीका) यस पर्वका मुख्य विषय हुन्। तिहार पर्वको दौरान घर–परिवार सफा राखिन्छ, दीप बालिन्छ, र रंगीचंगी सजावट गरिन्छ। यसले वातावरण उज्यालो मात्र […]

Continue Reading

साना घरको सजावटका विचारहरू पर्वका लागि

प्रस्तावना पर्वहरू घरमा उत्सवको भावना, खुशी र उज्यालोपन ल्याउने उत्कृष्ट अवसर हुन्। सानो घर भए पनि सिर्जनात्मक सजावटले तपाईंको घरलाई रमाइलो र स्वागतयोग्य बनाउन सक्छ। साना घरहरूमा सजावट गर्दा अत्यधिक भीड नगरी, सीमित ठाउँमा पनि उत्सवको वातावरण सिर्जना गर्न सकिन्छ। पूजा विधि, सजावटका टिप्स र सामग्री सूची सजिलै जान्न Mero Nepal App प्रयोग गर्दा तयारी […]

Continue Reading

हिन्दू पर्व र अनुष्ठानमा मुहूर्तको महत्व

प्रस्तावना हिन्दू परम्परामा मुहूर्त भन्नाले विशेष समय वा शुभ घडीलाई जनाउँछ जुन धार्मिक अनुष्ठान, चाडपर्व, विवाह, गृहप्रवेश, व्यापार वा अन्य महत्वपूर्ण कामका लागि निर्धारण गरिन्छ। सही मुहूर्त चयन गर्नु सफलता, समृद्धि र देवी–देवताबाट आशीर्वाद प्राप्त गर्ने माध्यम मानिन्छ। मुहूर्तको चयन ग्रहस्थिति, तिथि (चन्द्रमासको दिन), नक्षत्र (तारा स्थिति), योग र वारको आधारमा गरिन्छ। यसले मानव क्रियाकलापलाई […]

Continue Reading

दशैंका परम्परागत परिकार र तिनको धार्मिक तथा सांस्कृतिक महत्व

प्रस्तावना दशैं नेपालकै सबैभन्दा ठूलो र सांस्कृतिक रूपमा महत्वपूर्ण पर्व हो। पन्ध्र दिनसम्म चल्ने यस पर्वमा देवी दुर्गाको पूजा, टीका–जमरा, भेटघाट र पारिवारिक भोज हुने परम्परा छ। दशैंको विशेषता यसको भोज र परिकारहरूमा पनि देखिन्छ, जसले धार्मिक, सांस्कृतिक र सामाजिक दृष्टिले गहिरो अर्थ राख्छ। दशैंमा खाइने मुख्य परिकारहरू—खसीको मासु, मटन सेकुवा, चोइला, सुुकुटी, मटन भुटन, […]

Continue Reading