अपरा एकादशी व्रत: महत्व र विधि

अपरा एकादशी व्रत हिन्दू धर्ममा अत्यन्त पवित्र र फलदायी व्रतमध्ये एक हो। प्रत्येक वर्ष ज्येष्ठ महिनाको कृष्ण पक्षको एकादशी तिथिमा यो व्रत पर्छ। यसलाई “अचला एकादशी” पनि भनिन्छ। धर्मग्रन्थहरूको अनुसार यस दिन व्रत गर्नेले अनन्त पुण्य प्राप्त गर्छन् र विभिन्न पापहरूबाट मुक्त हुने अवसर पाउँछन्। ऐतिहासिक र धार्मिक पृष्ठभूमि पौराणिक कथन अनुसार अपरा एकादशी व्रतको […]

Continue Reading

प्रदोष व्रतमा तुलसी पूजा: विधि र लाभ

प्रदोष व्रत हिन्दू धर्ममा अत्यन्त पवित्र र महत्वपूर्ण व्रतमध्ये एक हो। प्रत्येक मासको कृष्णपक्ष र शुक्लपक्षको त्रयोदशी तिथिमा यो व्रत मनाइन्छ। यस व्रतको विशेष महत्व भगवान शिव र पार्वतीको आराधना, तथा तुलसीको पूजा संग जोडिएको छ। तुलसीलाई हिन्दू धर्ममा शुद्धता, स्वास्थ्य र आध्यात्मिक उन्नतिसँग सम्बन्धित पौधा मानिन्छ। ऐतिहासिक र धार्मिक पृष्ठभूमि प्रदोष व्रतको पौराणिक महत्व […]

Continue Reading

आधुनिक नेपाली घरमा परम्परागत अभ्यासको समायोजन

परिचयनेपाल विविध संस्कृति, धर्म, जाति र परम्पराले भरिएको देश हो। प्रत्येक घरमा पुस्तौँदेखि चलिआएका परम्परा र मूल्यहरू पाइन्छन्। तर, आजको व्यस्त जीवनशैली, शहरीकरण, प्रविधिको प्रयोग र आधुनिक सोचका कारण नेपाली घरहरूमा पनि ठूलो परिवर्तन आएको छ। यद्यपि, यो परिवर्तनले परम्परागत अभ्यासलाई पूर्णरूपमा विस्थापित गरेको छैन। बरु, आजको आवश्यकता अनुसार परम्परालाई आधुनिक जीवनशैलीसँग समायोजन गर्ने प्रयास […]

Continue Reading

कृष्ण जन्माष्टमी: नेपालको जन्मोत्सवमा भगवान कृष्णको सम्मान

परिचय:कृष्ण जन्माष्टमी, जसलाई गोवर्धनाष्टमी वा गोपालाष्टमी पनि भनिन्छ, भगवान कृष्णको जन्मको अवसरमा मनाइन्छ। नेपालभरि यो पर्व धार्मिक भक्ति, सांस्कृतिक उत्साह र सामाजिक सहभागिताको अवसरको रूपमा मनाइन्छ। भक्तजनहरूले पूजा, उपवास, भजन, नाचगान र सांस्कृतिक कार्यक्रममार्फत भगवान कृष्णको जीवन र शिक्षालाई सम्मान गर्छन्। १. उपवास र भक्ति अभ्यास सूर्य उदयदेखि मध्यरातसम्म उपवास राखिन्छ। फलफूल, दूध वा केहीले […]

Continue Reading

घर वा सम्पत्ति खरिदमा मुहूर्तको प्रयोग

परिचयनेपालमा घर वा सम्पत्ति खरिद गर्नु केवल आर्थिक निर्णय मात्र होइन, यो सांस्कृतिक, आध्यात्मिक र पारिवारिक दृष्टिले पनि महत्वपूर्ण घटना हो। परम्पराअनुसार, घर वा सम्पत्ति खरिद गर्दा शुभ मुहूर्त (अस्ट्रोलोजिकलly auspicious timing) निर्धारण गर्नाले परिवारमा समृद्धि, शान्ति, र दीर्घकालीन सफलता सुनिश्चित हुन्छ। मुहूर्त चयन गर्दा ग्रहहरूको स्थिति, तिथि, नक्षत्र र अन्य ज्योतिषीय कारकहरूलाई ध्यानमा राखिन्छ। […]

Continue Reading

मोहिनी एकादशी व्रत: धार्मिक लाभ र विधि

परिचयवैशाख महिनाको शुक्ल पक्षको एकादशीलाई मोहिनी एकादशी भनिन्छ। एकादशी व्रतहरू विष्णु भगवानलाई समर्पित हुन्छन् तर मोहिनी एकादशीलाई विशेष महत्व दिइन्छ। पौराणिक मान्यताअनुसार यो दिन पालन गर्ने व्रतले पाप नाश हुन्छ, आत्मा शुद्ध हुन्छ र भक्तलाई मोक्ष प्राप्तिको बाटो खुल्छ। पौराणिक पृष्ठभूमिमोहिनी एकादशीको कथा समुद्रमन्थनसँग सम्बन्धित छ। अमृत निकाल्ने क्रममा देवता र असुरबीच ठूलो संघर्ष भयो। […]

Continue Reading

आश्विन २०८२ मासिक राशिफल: सूर्य-लग्नमा आधारित एक विस्तृत ज्योतिषीय विश्लेषण

खण्ड १: ज्योतिषीय प्रस्तावना र आश्विन महिनाको समग्र ऊर्जा यो मासिक राशिफल वैदिक ज्योतिषको एक विशिष्ट र गहन सिद्धान्तमा आधारित छ, जसलाई ‘सूर्य-लग्न’ विश्लेषण भनिन्छ। सामान्यतया प्रचलित राशिफलहरू चन्द्रमाको स्थितिलाई आधार मानेर तयार पारिन्छन्, जसले व्यक्तिको मन र भावनात्मक अवस्थालाई प्रतिबिम्बित गर्दछ । तर, यस विश्लेषणमा चन्द्रमालाई पूर्ण रूपमा अलग राखी, सौर्यमण्डलका राजा र आत्माका […]

Continue Reading

सोह्र श्राद्ध: पितृहरूको सम्मानमा जान्नैपर्ने कुराहरू

सोह्र श्राद्ध, जसलाई पितृ पक्ष पनि भनिन्छ, केवल एक कर्मकाण्ड मात्र होइन, यो हाम्रा दिवङ्गत पूर्वजहरूप्रति श्रद्धा, सम्मान र कृतज्ञता व्यक्त गर्ने एक महान् अवसर हो। यो समयमा पितृहरू पृथ्वी लोकमा आफ्ना सन्ततिको घरमा आउँछन् र उनीहरूबाट जल र अन्नको आशा गर्छन् भन्ने शास्त्रीय मान्यता छ । उहाँहरूलाई तृप्त पार्दा परिवारमा सुख, शान्ति र समृद्धि […]

Continue Reading

बाल दिवस: नेपाली बालबालिकाको सम्मान

परिचय बाल दिवस नेपालमा प्रत्येक वर्ष भाद्र १७ गते मनाइन्छ। यो दिन बालबालिकाको सम्मान, अधिकार र कल्याणको प्रतीक हो। बालबालिकालाई शिक्षा, स्वास्थ्य, खेलकुद र समग्र विकासको अवसर प्रदान गर्न समाज, विद्यालय र सरकारले विशेष कार्यक्रमहरू आयोजना गर्छन्। बाल दिवसले केवल उत्सव मात्र होइन, बालबालिकाको भविष्यको निर्माणमा योगदान पुर्‍याउने दिनको रुपमा मानिन्छ। यस दिन विद्यालय, सामाजिक […]

Continue Reading

हनुमान जयन्ती: धार्मिक र सांस्कृतिक महत्व

परिचय हनुमान जयन्ती हिन्दू धर्मको एक महत्वपूर्ण पर्व हो, जसमा भगवान् हनुमानको जन्मोत्सव मनाइन्छ। हनुमानलाई शक्ति, भक्ति, साहस, बुद्धि र न्यायको प्रतीक मानिन्छ। प्रत्येक वर्ष चैत्र शुक्ल प्रतिपदमा हनुमान जयन्ती मनाइन्छ। नेपालमा मठ, मन्दिर र घरमा भक्तजन विशेष पूजा, हवन, भजन–कीर्तन र उपवास गर्छन्। हनुमानको जीवनले कर्तव्यपरायणता, भक्ति, साहस र समर्पणका मूल्य सिकाउँछ। उनको उदाहरणले […]

Continue Reading