खग्रास चन्द्रग्रहण, जसलाई अंग्रेजीमा Lunar Eclipse भनिन्छ, तब देखा पर्छ जब पृथ्वी सूर्य र चन्द्रमाको बीचमा आउँछ र चन्द्रमा पूर्ण रूपमा पृथ्वीको छायामा पर्छ। यो खगोलीय घटना केवल रातो चन्द्रमा देखिने प्राकृतिक चमत्कार मात्र होइन, धार्मिक, सांस्कृतिक र वैज्ञानिक दृष्टिकोणबाट पनि अत्यन्त महत्वपूर्ण मानिन्छ। नेपालमा खग्रास चन्द्रग्रहणलाई विशेष श्रद्धा र सावधानीसहित मनाउने परम्परा छ। Mero […]
Continue Reading
नेपाल बहुजाति, बहुभाषा र बहुसांस्कृतिक देश हो। यहाँका विभिन्न समुदायले आफ्ना मौलिक संस्कार र पर्वलाई निरन्तरता दिइरहेका छन्। तीमध्ये एक विशेष महत्व बोकेको पर्व हो उभौली पर्व, जसलाई किराँत समुदायले धार्मिक आस्था, सांस्कृतिक पहिचान र कृषि जीवनसँग जोडेर मनाउँछन्। हरेक वर्ष वैशाख महिनामा (एप्रिल–मे) मनाइने यो पर्वलाई किराँत समुदायले नयाँ खेतीपाती सुरु हुनु अघि प्रकृतिसँग […]
Continue Reading
सरस्वती पूजा र वसन्तको सुरुवात सरस्वती पूजा, जसलाई वसन्त पंचमी पनि भनिन्छ, नेपाल र भारतीय उपमहाद्वीपमा मनाइने सबैभन्दा सम्मानित पर्वहरूमध्ये एक हो। यो ज्ञान, शिक्षा, बुद्धि, कला, र संस्कृतिकी देवी सरस्वतीलाई समर्पित छ। यो पर्व सामान्यतया जनवरी अन्त्य वा फेब्रुअरी सुरुमा पर्छ र **वसन्त ऋतु (बसन्त रितु)**को आगमनसँग मेल खान्छ। सरस्वती पूजा केवल आध्यात्मिक रुपमा […]
Continue Reading
विश्व संस्कृत दिवस प्रत्येक वर्ष मनाइने एक महत्वपूर्ण अवसर हो जसले संस्कृत भाषा र यससँग सम्बन्धित सांस्कृतिक, धार्मिक तथा साहित्यिक धरोहरको संरक्षण र प्रचार–प्रसारमा जोड दिन्छ। यो दिवस विश्वभरका विद्वान, शिक्षक, विद्यार्थी र भाषाशास्त्रीहरूले संस्कृत भाषाको महत्व, यसको साहित्यिक सम्पदा र सांस्कृतिक योगदानलाई स्मरण गर्ने अवसरको रूपमा मनाउँछन्। संस्कृत भाषा र यसको ऐतिहासिक महत्व संस्कृत […]
Continue Reading
नेपाल विविध जाति, भाषा, धर्म र संस्कृतिको संगम स्थल हो। यहाँको प्रत्येक समुदायले आफ्नै स्थानीय देवी–देवता वा शक्तिपीठलाई पूजा गर्ने परम्परा छ। यी देवी–देवताका जात्राहरू केवल धार्मिक अनुष्ठान मात्र होइन, सामाजिक एकता, सांस्कृतिक प्रदर्शन, ऐतिहासिक परम्परा र समुदायको पहिचानको प्रतीक पनि हुन्। स्थानीय देवी–देवता र जात्राहरूको महत्व स्थानीय देवी–देवता प्रायः क्षेत्रीय परम्परा, प्राकृतिक वातावरण र […]
Continue Reading
घरमा अध्ययन कोठा केवल किताब, ल्यापटप र डेस्कको स्थान मात्र होइन; यो बौद्धिक विकास, सिर्जनात्मकता र व्यक्तिगत प्रगतिको केन्द्र हो। वास्तु शास्त्र अनुसार, कोठाको सही दिशा, डेस्कको स्थिति, रंग, प्रकाश र ऊर्जा प्रवाहले मानसिक स्पष्टता, स्मरण शक्ति, ध्यान र उत्पादकता बढाउँछ। डेस्कको स्थिति अध्ययन गर्दा डेस्क पूर्व वा उत्तरतर्फ फर्काउनु उत्तम हुन्छ। यसले मानसिक चेतना […]
Continue Reading
अमावस्या, जसलाई “नयाँ चन्द्रको दिन” भनिन्छ, प्रत्येक महिनाको कृष्ण पक्षको अन्तिम दिन पर्छ। यस दिन चन्द्रमा पूर्णतया अदृश्य हुन्छ र रात पूर्ण अन्धकारमय देखिन्छ। वैदिक दर्शन, हिन्दू धर्मशास्त्र, र लोकपरम्परामा अमावस्यालाई आध्यात्मिक शुद्धि, पितृ तर्पण, दान–पुण्य र साधनाका लागि विशेष दिनका रूपमा मानिन्छ। केवल खगोलिय दृष्टिले होइन, सांस्कृतिक, धार्मिक र सामाजिक दृष्टिले पनि यो दिन […]
Continue Reading
पापनाशिनी एकादशी हिन्दू धर्ममा अत्यन्त पवित्र र महत्वपूर्ण व्रत हो। यो एकादशी शुक्ल पक्षको एकादशी मा पर्छ र यस दिन व्रत बस्दा भक्तजनले भगवान विष्णुको विशेष कृपा र आशीर्वाद पाउने विश्वास राख्छन्। पापनाशिनी एकादशीले जीवनका पापहरू नाश गर्ने, मानसिक शान्ति ल्याउने, आध्यात्मिक उन्नति गर्ने र मोक्षप्राप्तिको मार्ग प्रशस्त गर्ने धार्मिक महत्त्व राख्छ। पापनाशिनी एकादशीको धार्मिक […]
Continue Reading
स्वामी शशिधर महान् वैदिक पण्डित, दार्शनिक, समाजसुधारक तथा आध्यात्मिक साधकका रूपमा स्मरण गरिन्छ। उहाँको जन्मजयन्तीलाई धार्मिक, सांस्कृतिक र आध्यात्मिक दृष्टिले अत्यन्त महत्त्वपूर्ण दिन मानिन्छ। नेपाल लगायत भारतका धेरै क्षेत्रहरूमा उहाँको जन्मजयन्ती श्रद्धा, भक्ति र आध्यात्मिक साधनासहित मनाइन्छ। जीवन परिचय स्वामी शशिधरको जीवन सत्य, धर्म र ज्ञानको खोजीमा समर्पित थियो। उहाँ बाल्यकालदेखि नै वेद, उपनिषद्, पुराण […]
Continue Reading
परिचय महानवमी दशैं पर्वको नवौं दिन हो, जसमा विशेष रूपमा विष्वकर्मा र हतियारहरूको पूजा गरिन्छ। यो दिन शक्ति, सुरक्षा, भक्ति र समृद्धिको प्रतीक मानिन्छ। घर–घर र उद्योग, कार्यालय, कारखाना र औद्योगिक स्थलहरूमा विष्वकर्मा पूजा गरिन्छ। महानवमीको दिन केवल देवी–देवताहरूको आराधना मात्र होइन, औजार, हतियार, उपकरण र उद्योगका साधनहरूको पूजा गरेर नकारात्मक ऊर्जा हटाउने र सकारात्मक […]
Continue Reading