गोरखनाथ जन्मजयन्ती नेपालमा मनाइने एक विशेष धार्मिक र सांस्कृतिक पर्व हो। नाथ सम्प्रदायका महान् योगी तथा आध्यात्मिक गुरु गोरखनाथको जन्मस्मृतिमा प्रत्येक वर्ष यो पर्व मनाइन्छ। उहाँलाई केवल योग र तपस्याका आदर्श गुरुका रूपमा मात्र नभई जीवनलाई आध्यात्मिक ज्ञानद्वारा शुद्ध गर्ने मार्गदर्शक मानिन्छ। ऐतिहासिक र धार्मिक पृष्ठभूमि गोरखनाथलाई महायोगी मत्स्येन्द्रनाथका शिष्य मानिन्छ। उहाँले योगमार्ग, ध्यान र […]
Continue Reading
परिचय:कृष्ण जन्माष्टमी, जसलाई गोवर्धनाष्टमी वा गोपालाष्टमी पनि भनिन्छ, भगवान कृष्णको जन्मको अवसरमा मनाइन्छ। नेपालभरि यो पर्व धार्मिक भक्ति, सांस्कृतिक उत्साह र सामाजिक सहभागिताको अवसरको रूपमा मनाइन्छ। भक्तजनहरूले पूजा, उपवास, भजन, नाचगान र सांस्कृतिक कार्यक्रममार्फत भगवान कृष्णको जीवन र शिक्षालाई सम्मान गर्छन्। १. उपवास र भक्ति अभ्यास सूर्य उदयदेखि मध्यरातसम्म उपवास राखिन्छ। फलफूल, दूध वा केहीले […]
Continue Reading
परिचय हनुमान जयन्ती हिन्दू धर्मको एक महत्वपूर्ण पर्व हो, जसमा भगवान् हनुमानको जन्मोत्सव मनाइन्छ। हनुमानलाई शक्ति, भक्ति, साहस, बुद्धि र न्यायको प्रतीक मानिन्छ। प्रत्येक वर्ष चैत्र शुक्ल प्रतिपदमा हनुमान जयन्ती मनाइन्छ। नेपालमा मठ, मन्दिर र घरमा भक्तजन विशेष पूजा, हवन, भजन–कीर्तन र उपवास गर्छन्। हनुमानको जीवनले कर्तव्यपरायणता, भक्ति, साहस र समर्पणका मूल्य सिकाउँछ। उनको उदाहरणले […]
Continue Reading
परिचय सोनाम ल्होछार तामाङ समुदायले मनाउने प्रमुख पर्व हो, जसलाई नयाँ वर्षको रूपमा सम्मानका साथ चिनिन्छ। यो पर्व नेपाल, भारत, भूटान तथा तिब्बतमा रहेका तामाङ समुदायले विशेष श्रद्धा र उत्साहका साथ मनाउँछन्। नेपालमा यो पर्व विशेषगरी काठमाडौँ उपत्यका, नुवाकोट, रसुवा, धादिङ, सिन्धुपाल्चोक र तामाङ बस्ती भएका अन्य जिल्लामा भव्य रूपमा मनाइन्छ। ‘ल्हो’ भन्नाले वर्ष र […]
Continue Reading
परिचय राम नवमी हिन्दू धर्मको प्रमुख पर्व हो, जसमा भगवान् रामको जन्मोत्सव मनाइन्छ। प्रत्येक वर्ष चैत्र शुक्ल नवमीमा यो पर्व आउँछ। रामको जीवन केवल धार्मिक कथा मात्र नभई सामाजिक, नैतिक र आध्यात्मिक शिक्षाको स्रोत पनि हो। महाकाव्य रामायणले रामको जीवन, धर्म, न्याय, करुणा र कर्तव्यपरायणताको कथा बताउँछ। राम नवमीको दिन यी मूल्य र जीवन पाठलाई […]
Continue Reading
प्रस्तावना नेपालमा मात्र होइन, सम्पूर्ण दक्षिण एसियामा मनाइने गुरु पूर्णिमा एक अद्वितीय पर्व हो। यस दिनलाई शिक्षक, आचार्य, र आध्यात्मिक गुरु प्रति श्रद्धा, सम्मान र कृतज्ञता व्यक्त गर्ने अवसरका रूपमा मनाइन्छ। आषाढ महिनाको पूर्णिमा तिथिमा पर्ने यो पर्वलाई वैदिक संस्कृतिमा “व्यवसाय, ज्ञान र जीवनलाई उज्यालो दिने गुरुहरूको सम्झना गर्ने दिन” मानिन्छ। गुरु पूर्णिमाको ऐतिहासिक र […]
Continue Reading
महाशिवरात्रि हिन्दू धर्ममा भगवान् शिवलाई समर्पित सबैभन्दा महत्वपूर्ण पर्वहरूमध्ये एक हो। “महान् शिवको रात” भन्ने अर्थ बोकेको यो पर्व नेपाल, भारत र विश्वभरका हिन्दू समुदायमा भव्य रूपमा मनाइन्छ। नेपालमा भने यस पर्वको केन्द्र काठमाडौंस्थित पशुपतिनाथ मन्दिर हो। हरेक वर्ष लाखौँ भक्तजन, साधु–सन्त, नागा बाबा र योगीहरू पशुपतिनाथमा भेला भई शिवको आराधनामा लीन हुन्छन्। १. महाशिवरात्रिको […]
Continue Reading
नेपालको हिमाली क्षेत्र र त्यसका समुदायहरूमा पर्व र नयाँ वर्षको विशेष महत्व छ। यसैमध्ये ग्याल्पो ल्होसार शेर्पा समुदायको नयाँ वर्ष पर्व हो। “ग्याल्पो” अर्थात राजा र “ल्होसार” अर्थात नयाँ वर्ष। यो पर्व फेब्रुअरी वा मार्च महिनामा, चन्द्रक्यालेन्डरअनुसार, घर र मठमा विशेष पूजाअर्चना र सांस्कृतिक कार्यक्रमसँग मनाइन्छ। ग्याल्पो ल्होसार केवल मिति परिवर्तनको प्रतीक मात्र होइन; यो […]
Continue Reading
दशैं, जसलाई विजया दशमी पनि भनिन्छ, नेपालमा मनाइने सबैभन्दा ठूलो र लामो हिन्दू पर्व हो। यो प्रायः असोज महिनाको उज्यालो पख (सेप्टेम्बर–अक्टोबर) मा पर्छ र पूरै पन्ध्र दिनसम्म चल्छ। धार्मिक मात्र नभई सांस्कृतिक, सामाजिक र पारिवारिक एकताको प्रतीकका रूपमा दशैं नेपालीहरूको लागि वर्षको सबैभन्दा प्रतीक्षित समय हो। धार्मिक र ऐतिहासिक महत्व दशैं देवी दुर्गाले राक्षस […]
Continue Reading
नेपाललाई “चाडपर्वको देश” भनेर चिनिन्छ। हिमालदेखि तराईसम्म, जातजाति र संस्कृतिअनुसार, यहाँ हरेक महिना कुनै न कुनै पर्व मनाइन्छ। दशैं, तिहार, होली, तीज, माघे संक्रान्ति, चैत्रदशैं, जनै पूर्णिमा वा बाला चतुर्दशी—यी सबैले नेपाली समाजलाई जोड्ने आधार तयार गरेका छन्। तर आज लाखौं नेपालीहरू रोजगारी, शिक्षा वा अन्य कारणले विदेशमा बस्छन्। गाउँघरको भैलो, दशैंको टीका, होलीको रंग, […]
Continue Reading